Preek van de 22e week

22e zondag door het jaar, jaar B, 2024

We luisterden zojuist naar het evangelie waarin Jezus een ontmoeting heeft met een delegatie van Farizeeën en schriftgeleerden uit Jeruzalem. Dit blijkt een belangrijk moment. Deze mannen, bekend om hun kennis van de wet en hun religieuze plichten, komen bij Jezus op bezoek. Je zou verwachten dat ze Hem vragen zouden stellen over diepgaande onderwerpen: over God, over het Koninkrijk van God, of misschien over vergeving. Maar in plaats daarvan gaat hun aandacht uit naar iets ogenschijnlijk kleins: het reinigingsritueel voor de maaltijd.

Wat was dit reinigingsritueel? In onze moderne tijd zouden we denken aan het wassen van onze handen voor het eten, maar dit ritueel was anders. Het was geen hygiënisch wassen zoals wij dat kennen, maar een religieus gebaar, waarbij je je vingertoppen even in water doopt. Het was een religieuze regelgeving dat sommige van Jezus’ leerlingen niet strikt naleefden, en dit stoorde de Farizeeën.

Jezus, die normaal gesproken mild en geduldig is in zijn omgang met de mensen, reageert hier op een andere manier. Hij lijkt geraakt door hun focus op zo’n klein ritueel en neemt het op voor zijn leerlingen. Hij maakt duidelijk dat er belangrijkere zaken zijn om je druk over te maken dan over een ritueel dat voornamelijk symbolisch is.

Jezus grijpt deze gelegenheid aan om de Farizeeën en schriftgeleerden een spiegel voor te houden. Hij wijst hen erop dat het naleven van strikte regelgeving niet het belangrijkste is. Wat werkelijk telt, is wat er in ons hart leeft. Het naleven van regels is niet verkeerd, maar het mag ons nooit afleiden van de kern van tien geboden: liefde voor God en liefde voor onze naaste.

Jezus leert ons dat God ons niet beoordeelt op uiterlijke dingen, maar op wat er in ons binnenste, in ons hart leeft. Vergeving, zuiverheid, en ware vroomheid zijn geen dingen die je aan de buitenkant kunt zien. Het is een valkuil om te denken dat we beter zijn dan de Farizeeën door hen te bekritiseren. Maar Jezus roept ons op om naar ons eigen hart te kijken.

Aan het einde van het evangelie spreekt Jezus tot ons allemaal. Hij zegt dat zuiverheid of onzuiverheid niet van buiten komt, maar uit ons hart. Paulus zegt dat ware liefde zich uit in daden, zoals zorg voor de noodlijdenden en het afwijzen van wereldse verleidingen.

Laten we daarom niet alleen letten op uiterlijke zaken, maar vooral zorgen dat ons hart zuiver blijft en dat de liefde die God ons geeft, zichtbaar wordt in hoe we voor anderen zorgen. Amen.

P.G.